Aktualne rozporządzenie - SUP
Jak wygląda mapa drogowa dla Dyrektywy SUP?
Polski Pakt Plastikowy to międzysektorowa inicjatywa, której misją jest zamknięcie obiegu opakowań z tworzyw sztucznych na polskim rynku do końca 2025 roku.
CEL 1
Identyfikacja i eliminacja wskazanych opakowań nadmiernych i problematycznych z tworzyw sztucznych poprzez przeprojektowanie, innowacje i alternatywne modele dostawy.
CEL 2
Dążenie do zmniejszenia o 30% użycia pierwotnych tworzyw sztucznych w opakowaniach wprowadzanych na rynek.
CEL 3
Wszystkie opakowania z tworzyw sztucznych trafiające do obiegu na polskim rynku zdatne są do ponownego wykorzystania lub recyklingu.
CEL 4
Dążenie do zwiększenia udziału surowców wtórnych w opakowaniach z tworzyw sztucznych do poziomu 25%.
CEL 5
Efektywne wsparcie systemu zbiórki i recyklingu opakowań, aby osiągnąć poziom recyklingu w wysokości co najmniej 55% na polskim rynku.
CEL 6
Podniesienie jakości i efektywności edukacji konsumentów w zakresie segregacji, recyklingu, ponownego wykorzystania i ograniczenia zużycia opakowań.
Materiały, z których wykonane są produkty
Papier
Nie podlega opłacie SUP
Papier sam w sobie nie podlega dyrektywie SUP, ze względu na to, że jest w pełni naturalnym surowcem.
PLA (mączka kukurydziana)
Podlega opłacie SUP
PLA jest polimerem naturalnego pochodzenia. Zgodnie z zapisami dyrektywy, tworzywa sztuczne obejmują także te, które są produkowane z biopochodnych, kopalnych lub syntetycznych substancji wyjściowych, nawet jeśli są biodegradowalne. PLA, jako materiał biopochodny, również zalicza się do tej kategorii.
PP (polipropylen)
Nie podlega opłacie SUP
Wymaga spełnienia kryteriów dotyczących ponownego użycia lub recyklingu, aby uniknąć klasyfikacji jako jednorazowy, w tym wypadku opłata nie zostanie pobrana. Polipropylen (PP) może być uznany za wielokrotnego użytku, jeżeli został zaprojektowany, przeznaczony i wprowadzony do obrotu w sposób umożliwiający jego wielokrotne użycie zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, co jest potwierdzone odpowiednim certyfikatem wydanym przez producenta.
Podlega opłacie SUP
W przypadku braku takiego certyfikatu, produkty te są klasyfikowane jako jednorazowego użytku.
Trzcina cukrowa
Nie podlega opłacie SUP
Jest w pełni biodegradowalna i nie zawiera tworzyw sztucznych, dlatego nie podlega przepisom dyrektywy.
rPET (politereftalan etylenu pochodzący z recyklingu)
Podlega opłacie SUP
Politereftalan etylenu (PET) pochodzący z recyklingu, który podlega dyrektywie, jeśli jest używany do produkcji jednorazowych opakowań, butelek czy kubków.
PET (politereftalan etylenu)
Podlega opłacie SUP
PET jest jednym z głównych tworzyw sztucznych objętych dyrektywą SUP.
PS (polistyren)
Zakaz wprowadzania do obrotu
Polistyren, w tym wersja ekspandowana (EPS), jest uznawany za jedno z najbardziej problematycznych tworzyw sztucznych pod względem środowiskowym. Jest objęty zakazem wprowadzania do obrotu w Unii Europejskiej od 2021 roku.
Biokompozyt WPC z włóknami drewnianymi
Nie podlega opłacie SUP
Biokompozyt WPC, stosowany w procesie produkcji sztućców, pozostaje poza zakresem dyrektywy. Materiał ten cechuje się wysoką odpornością termiczną oraz przystosowaniem do wielokrotnego użycia (co musi zostać potwierdzone odpowiednim certyfikatem producenta). Biokompozyt zawiera włókna drewniane, które są w pełni biodegradowalne, jednak obecność polimeru powoduje, że produkt jest klasyfikowany jako tworzywo sztuczne.
Drewno
Nie podlega opłacie SUP
Drewno jest w pełni biodegradowalne i wolne od sztucznych dodatków, dlatego nie podlega opłacie SUP.
Otręby pszenne
Nie podlega opłacie SUP
Otręby pszenne są w pełni biodegradowalne i wolne od sztucznych dodatków, dlatego nie podlegają opłacie SUP.
Powleczenie produktów
Stosowane w celu zabezpieczenia przed wchłanianiem wilgoci oraz tłuszczu. Powleczenie sprawia, że opakowania i kubki są bardziej odporne na uszkodzenia, przeciekanie oraz rozwarstwianie, nawet podczas długotrwałego użytkowania.
Papier powleczony PE
Podlega opłacie SUP
Produkty te, pomimo dominującej zawartości papieru, są traktowane jako częściowo wykonane z tworzywa sztucznego i objęte regulacjami dyrektywy. Papier sam w sobie nie jest wodoodporny – pod wpływem cieczy nasiąka, traci sztywność i zaczyna się rozwarstwiać. Warstwa PE (polietylenu) tworzy barierę ochronną, która zabezpiecza papier przed przesiąkaniem, umożliwiając utrzymanie napoju wewnątrz kubka przez dłuższy czas.
*nie przewidziano żadnego progu minimalnego dotyczącego zawartości tworzyw sztucznych w produkcie jednorazowego użytku.
Papier powleczony PLA
Podlega opłacie SUP
Produkty te są uznawane za częściowo wykonane z tworzywa sztucznego i objęte dyrektywą, nawet jeśli zasadniczy materiał (papier) sam w sobie nie jest tworzywem sztucznym. PLA jest polimerem naturalnego pochodzenia. Zgodnie z zapisami dyrektywy, tworzywa sztuczne obejmują także te, które są produkowane z biopochodnych, kopalnych lub syntetycznych substancji wyjściowych, nawet jeśli są biodegradowalne. PLA, jako materiał biopochodny, również zalicza się do tej kategorii.
*nie przewidziano żadnego progu minimalnego dotyczącego zawartości tworzyw sztucznych w produkcie jednorazowego użytku.
Papier powleczony dyspersją wodną
Nie podlega opłacie SUP
W pełni ekologiczne połączenie naturalnego papieru i dyspersji wodnej, składającej się z wody i naturalnej żywicy, nie podlega przepisom dyrektywy.
Jedno - lub wielorazowość produktów
Produkty wykonane z polipropylenu (PP) mogą być uznane za wielokrotnego użytku, jeżeli zostały zaprojektowane, przeznaczone i wprowadzone do obrotu w sposób umożliwiający ich wielokrotne użycie zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, co jest potwierdzone odpowiednim certyfikatem wydanym przez producenta.
Zgodnie z Dyrektywą Plastikową UE 2019/904, w przypadku braku takiego certyfikatu, produkty te są klasyfikowane jako jednorazowego użytku.
Gama produktów objętych dyrektywą
Opłata pobierana za sztukę produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
0,20 zł netto
kubki na napoje z pokrywką lub bez*
0,25 zł netto
pojemniki na żywność**
(przykładowo: pudełka z pokrywką, pudełka bez pokrywki, opakowania na sos, miski, miseczki dressingowe, kieliszki, opakowania na lody, fingerfood, tace, opakowania fast food)
*W przypadku zakupu kubka wraz z pokrywką opłata pobierana jest jeden raz.
**Pojemniki na żywność, to pojemniki stosowane do umieszczania w nich żywności, która jest:
Gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie (produkty spożywcze znajdujące się w pojemniku na żywność można spożyć bez żadnego dalszego przygotowywania. Produkt spożywczy nie wymaga np. zamrażania, przyrządzania, gotowania czy podgrzewania, w tym smażenia, grillowania, pieczenia, podgrzewania w kuchence mikrofalowej czy opiekania. Na przykład mycia, obierania lub krojenia owoców i warzyw nie należy uznawać za przygotowanie, a zatem czynności te nie są wskazaniem do wyłączenia z zakresu stosowania dyrektywy, gdyż można je z łatwością wykonać w wersji na wynos, produkty spożywcze znajdujące się w pojemniku na żywność można spożywać bez dodatku przypraw lub sosów (chyba że są dołączone do produktu spożywczego), zimnej lub gorącej wody lub innych płynów, w tym mleka np. przed spożyciem takiego produktu spożywczego, jak to ma miejsce w przypadku płatków zbożowych (o ile odmierzona porcja płatków nie jest sprzedawana razem z dodatkowym pojemnikiem zawierającym porcję mleka) czy zup w proszku.
Przeznaczona do bezpośredniego spożycia na miejscu lub na wynos (charakter produktów spożywczych znajdujących się w pojemniku na żywność: produkty spożywcze ogólnie nadające się do bezpośredniego spożycia to np. orzechy, kanapki, jogurty, sałatki i dania gotowane, owoce i warzywa; dołączenie lub przymocowanie do pojemnika na żywność jednorazowego użytku wykonanego z tworzyw sztucznych takich przedmiotów jak widelce, noże, łyżki i patyczki lub sosy. Brak takich przedmiotów nie powinien jednak sam w sobie wykluczać produktu z zakresu stosowania dyrektywy)
Zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika (kształt pojemnika na żywność umożliwia lub ułatwia jedzenie znajdujących się w nim produktów spożywczych bezpośrednio z pojemnika, tj. wymaga po prostu otworzenia go)
Produkty, których nie uważa się za opakowania:
Sztućce, słomki i mieszadełka, gdyż zazwyczaj nie pełnią funkcji opakowania
Kwestia opłat SUP
Kto musi je pobierać, a kto musi je odprowadzać:
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach .
Do pobrania opłaty jest również obowiązany przedsiębiorca pakujący i oferujący – za pomocą urządzenia vendingowego , w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych
Przedsiębiorca , o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku.
Wysokość opłaty w przypadku zakupu kubka, pokrywki oraz kubka z pokrywką:
0,20 zł netto
Kubek
0,20 zł netto
Kubek wraz z pokrywką
0,00 zł netto
Pokrywka
(samo wieczko nie jest uznawane za kubek na napoje, dlatego podlega opłacie jedynie wtedy, gdy jest nabywane razem z kubkiem)
Szczegółowe informacje dotyczące opłat SUP można uzyskać w Urzędzie Marszałkowskim właściwym dla danego regionu oraz na oficjalnej stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/klimat/odpowiedzi-na-pytania-produkty-jednorazowego-uzytku-z-tworzyw-sztucznych-SUP
Źródła: